Intro

Security awareness is in veel organisaties een checkbox: je doet het omdat het moet. Maar ondanks jaarlijkse e-learnings, phishingtests en posters bij het koffieapparaat, blijft het klikgedrag onveranderd en nemen datalekken toe. Waarom faalt security awareness zo vaak? En belangrijker nog: hoe zorg je ervoor dat het wél werkt?

Het probleem: security awareness is geen gedragsverandering

Veel securityprogramma’s zijn gericht op kennis, niet op gedrag. Werknemers moeten weten wat een phishingmail is, maar weten alléén is niet genoeg. Onder druk of in de waan van de dag kiezen mensen niet voor de rationeel juiste optie — ze kiezen voor gemak.

Security awareness faalt omdat het stopt bij informeren. Zonder gedragsverandering blijft de kwetsbaarheid bestaan.

Veelgemaakte fouten in security awareness programma’s

1. Te veel focus op compliance

Veel programma’s zijn ontworpen om aan de AVG of ISO-normen te voldoen. Maar een vinkje op papier is geen garantie voor veilig gedrag in de praktijk. Awareness moet verder gaan dan “hebben we het geregeld?” en zich richten op “doet men het ook echt?”

2. Onpersoonlijke en saaie content

De gemiddelde e-learning is droog, generiek en vergeetbaar. Wat medewerkers nodig hebben, is herkenbaarheid. Realistische scenario’s, storytelling en interactie maken het verschil tussen afvinken en echt onthouden.

3. Geen opvolging of feedback

Een eenmalige training per jaar is als één keer sporten en verwachten dat je fit blijft. Zonder herhaling, feedback en monitoring zakt kennis snel weg. Gedrag veranderen vergt tijd, herhaling en motivatie.

Zo maak je security awareness wél effectief

1. Maak het menselijk en relevant

Gebruik verhalen die aansluiten op de dagelijkse realiteit van jouw medewerkers. Een voorbeeld van een collega die bijna slachtoffer werd van een nep-betaalverzoek is veel krachtiger dan een algemene waarschuwing over phishing.

2. Werk met nudging en gedragspsychologie

In plaats van te vertrouwen op kennis alleen, pas je gedragsinzichten toe. Denk aan kleine aanpassingen in workflows, visuele reminders, of het standaard maken van veilige keuzes. Gedrag wordt gestuurd door context.

3. Zet in op microlearning en continue awareness

Korte, regelmatige prikkels werken beter dan jaarlijkse lesmodules. Denk aan maandelijkse quizjes, interactieve video’s of security tips in de interne nieuwsbrief. Continuïteit maakt bewustzijn een gewoonte.

4. Meet, test en stuur bij

Gebruik KPI’s zoals klikratio’s bij phishingtests, meldgedrag van incidenten of de deelname aan trainingen. Laat deze data leidend zijn om je programma bij te sturen en te verbeteren.

Tot slot: security awareness is een cultuurkeuze

Veilig gedrag ontstaat niet door angst of verplichtingen, maar door eigenaarschap, herhaling en herkenning. Organisaties die investeren in een volwassen securitycultuur, boeken blijvend resultaat.

Wil je weten hoe je van compliance naar echte gedragsverandering gaat? Pronidus helpt organisaties met security awareness programma’s die wél werken — op maat, mensgericht en meetbaar.